Bir dönem moda olmuş yukarı kalkık bıyıkları, süs ve aksesuarlara olan düşkünlüğüyle şekil ve sembol milliyetçiliğinin ilk temsilcisi denilebilir Enver Paşa için kimilerine göre hırsına kurban yetersiz biri, İlber Ortaylı'ya göre ise genç ve tecrübesiz bir kişiliktir İsmail Enver Paşa. Bir gerçek var ki komuta ettiği Sarıkamış'ta 90 bin askerin donarak ölümü bugün bile yürekleri sızlatır, Ermeni tehcirindeki beceriksizliği bugün bile Türk'ün başını ağrıtır. Fikir babası olduğu Osmanlı milliyetçiliği döneminde o denli etkili olmuştur ki batılılar Osmanlı'ya o dönem Enver ülkesi (Enverland) ismini takmışlardır.
İsmail Enver Paşa 1881 yılında İstanbul'da doğmuş, dönemin Harp Akademisini bitirdikten sonra İttihat ve Terakki'ye üye olmuş, Abdülmecid'in torunuyla evlenerek hızlıca yükselmiştir. 31 mart vakası ve Trablusgarp cephesinde aktif rol almış, Balkan Savaşı'ndan sonra Talat ve Cemal Paşa'yla beraber devleti yönetmişlerdir. Osmanlı-Alman ittifakının mimarı, iki Alman gemisinin boğazlardan geçerek Rusya'ya saldırmasıyla Osmanlı'nın 1. Genel (Dünya) Savaş'a katılmasının sorumlusudur. Savaş Bakanlığı'na (Genelkurmay Başkanı) 1913 yılında başlamış ve ülkeden kaçtığı 1918 yılına kadar sürdürmüştür.
1914 yılında Sarıkamış faciasında, Filistin Cephesindeki askerleri Sarıkamış'a getirmiş böylece Filistin kaybedilmiş, yazlık kıyafetli askerler Sarıkamış'ta donarak ölmüş Erzurum, Kars kaybedilmiştir. Uyarılara aldırmayarak kış koşullarında iaşesiz ve gerekli teçhizatsız taarruz etmesi 10 binlerce askerin ölümüne neden olmuştur. Ermeni'leri plansız, programsız şekilde tehcir ederek günümüzdeki Ermeni iddialarına sebep olmuştur. Bu cephede Rusya'daki 1917 devriminden sonra yaşanan kazanımlar Nuri Paşa'nın üstün gayreti sayesinde olmuştur.
Çanakkale Savaşı'nın öncü muharebelerinde önemli sayıda asker ve gemi kaybına sebep olunca komutanlığı Mustafa Kemal'e devretmiş, savaşın kaderi değişmiştir.
1918 Mondros ateşkes antlaşmasından sonra Enver Paşa Almanya'ya gitmiş oradan Rusya'ya geçmiştir. Orta Asya Türk'lerini bağımsızlık için örgütlemeye çalışırken kişisel zayıflıkları, madalyalara ve makama olan düşkünlüğü başarısızlığı getirmiştir. Mektuplarını-emirlerini tüm İslam ordularının komutanı halifenin damadı Peygamber'in elçisi olarak imzalamıştır. 4 Ağustos 1922 günü Kurban Bayramı'nda Duşanbe yakınlarında hayatını kaybetmiştir.
Mustafa Kemal, Enver'e hep mesafeli yaklaşmış, Enver ise Mustafa Kemal'i hep ciddi bir rakip olarak görmüştür. Kurtuluş Savaşı yıllarında Mustafa Kemal, Enver'i yıkımın sorumlusu ve tehlikeli bir kişilik olarak kabul etmiştir.
| Bu haber 3676 defa okunmuştur.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
